Υπεραγία Θεοτόκος Κυρά Αντιβουνιώτισσα

O ναός αφιερωμένος στην Υπεραγία Θεοτόκο, την «Κυρά Αντιβουνιώτισσα», βρίσκεται στην οδό Αρσενίου 25. Ο ναός ήταν συναδελφικός και λειτουργούσε ήδη από τον 15ο αιώνα. Αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εκκλησιαστικά μνημεία της πόλης της Κέρκυρας και το καλύτερα διατηρημένο παράδειγμα επτανησιακής μονόχωρης ξυλόστεγης βασιλικής με τρεις αψίδες στο ιερό βήμα, περιβαλλόμενης από εξωνάρθηκα στη βόρεια, νότια και δυτική πλευρά. Ο ναός φέρει ημικυκλικά παράθυρα, γυναικωνίτη και λίθινο τέμπλο. Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά στο εσωτερικό του αποτελούν η διακοσμημένη με φατνώματα ουρανία, η σταμπωτή ταπετσαρία στους τοίχους και τα ψηλά στασίδια. Ο εξωνάρθηκας αποτέλεσε κοιμητήριο για επιφανείς οικογένειες Κερκυραίων έως το 1840. Οι ενταφιασμένοι ήταν κτήτορες και αδελφοί του ναού, διαχειριστές και σημαντικοί δωρητές του ναού καθώς και ανώτατοι κληρικοί. Τα ονόματα και τα οικόσημά τους αναγράφονται στις λίθινες επιδαπέδιες πλάκες. Στην ανατολική πλευρά του ναού υπάρχει αίθριο, κωδωνοστάσιο και ένα διώροφο κτίσμα, παλαιότερα η κατοικία του ιερέα, με στεγασμένο εξώστη ή μπότζο κατά την παραδοσιακή κερκυραϊκή αρχιτεκτονική. Το 1979 ο ναός δωρήθηκε από τους ιδιοκτήτες του στο ελληνικό δημόσιο με τον όρο να λειτουργήσει και ως μουσείο. Μετά την ολοκλήρωση των αναστηλωτικών επεμβάσεων και του μουσειολογικού προγράμματος, στην Αντιβουνιώτισσα εκτίθεται μόνιμα πλούσια και σημαντική συλλογή φορητών εικόνων και κειμηλίων από τον 15ο έως και τον 20ο αιώνα που αντιπροσωπεύει πλήρως έξι αιώνες θρησκευτικής καλλιτεχνικής έκφρασης και δημιουργίας στην Κέρκυρα αλλά και στα Επτάνησα γενικότερα. Οι εικόνες είναι έργα σημαντικών καλλιτεχνών, όπως οι Μιχαήλ Δαμασκηνός, Εμμανουήλ Τζάνες, Θεόδωρος Πουλάκης, Νικόλαος Τζαφούρης, Στέφανος Τζανκαρόλας και Νικόλαος Κουτούζης. Την έκθεση συμπληρώνουν ιερά κειμήλια και πολύτιμα αντικείμενα μικροτεχνίας, αργυροχοΐας, ιερά σκεύη, εκκλησιαστικά άμφια και λειτουργικά καλύμματα που εκτίθενται στο σκευοφυλάκιο (το κτίσμα στο αίθριο). Ο ναός-μουσείο διατηρεί το λατρευτικό του χαρακτήρα και λειτουργεί δύο φορές το χρόνο σε θεομητορικές εορτές (26 Δεκεμβρίου και 23 Αυγούστου).​ Πηγές: - Αγοροπούλου-Μπιρμπίλη Α., Η αρχιτεκτονική της πόλεως της Κέρκυρας κατά την περίοδο της Ενετοκρατίας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Αθήνα 1976. - Μουσείο Αντιβουνιώτισσας: http://www.antivouniotissamuseum.gr - Παπαγεωργίου Σ. Κ., Ιστορία της εκκλησίας της Κέρκυρας από της συστάσεων αυτής μέχρι του νυν, Κέρκυρα, Αδελ. Γ. Ασπιώτη, 1920, σ. 212.